Бүгінгі таңда әрбір қазақстандыққа үш картадан астам, ал әрбір экономикалық белсенді адамға алтыдан астам картадан тиесілі. Бұл ретте картаның 67%-ы халықаралық төлем жүйелеріне жатады, олардың көмегімен шетелге сапар кезінде де, онлайн-дүкендерде де тауарлар мен қызметтер үшін ақы төлеуге болады. Көктемгі демалыс маусымының басталуымен басқа елдерге сапарлар саны артып, содан кейін елден тыс офлайн және онлайн төлемдер саны өсуде. Осыған орай, «Kaspersky»-дің сарапшылары кез келген басқа төлем құралдары сияқты банк карталарын пайдалану белгілі бір тәуекелдермен байланысты екенін еске салады. Жинақтарды қорғау және кез келген сапарда өзіңізді ыңғайлы сезіну үшін негізгі қауіпсіздік шараларын сақтау қажет.
– Ақшаны әртүрлі карталар бойынша бөліңіз немесе негізгі бөлігін жинақ шотында сақтаңыз. Белгілі бір сатып алу үшін ақша қажет болған кезде оны шоттан картаға аударыңыз. Осылайша, егер бөтен біреу сіздің картаңызға қол жеткізсе, қаражаттың негізгі бөлігі қорғалады.
– Қолма-қол ақшаны шешу және сатып алу лимиттерін белгілеңіз. Егер картамен бірдеңе болса, бөтен адамдар барлық ақшаға қол жеткізе алмайды. Егер сіз мұны жеке кабинетте қалай жасау керектігін білмесеңіз, сапар алдында банк қызметкерімен кеңесіңіз.
– Сапарлар кезінде банктен СМС немесе push-хабарламаларды өшірмеңіз. Бұл қажет болған жағдайда алаяқтық әрекетті бақылауға және оны уақытында тоқтатуға көмектеседі.
– Смартфоныңыздың құлпын ашу үшін құпия сөзді орнатыңыз – ол жоғалған немесе ұрланған жағдайда ұрылар ішіндегі ақпаратқа, оның ішінде онлайн-банктерге қол жеткізе алмайды.
– Картаны ешкімге, тіпті қысқа мерзімге де бермеңіз. Мысалы, кассада төлем жасау үшін даяшыға (бұл жағдайда терминалға өзіңіз барыңыз) немесе таныстарға уақытша пайдалануға бермеңіз.
– Алаяқтардың қолына түспеуі үшін PIN-кодты еш жерде жазбаңыз. Оны есте сақтау әдісін ойлап табуға тырысыңыз: аты-жөніне немесе туған күніне негізделмеген пароль жүйесін жасаңыз.
– Банкоматта немесе терминалда PIN-кодты терген кезде, жақын жерде тұрған адамдардың ешқайсысы оны көре алмайтындай етіп пернетақтаны қолыңызбен жабыңыз. Сондай-ақ, ешкімге CVV кодын айтпаңыз. Егер біреу сіздің PIN-кодыңызды немесе CVV-кодты білді деп күдіктенсеңіз, дереу банкке хабарлаңыз.
– Интернет-банкке кірмеңіз және көпшілік Wi-Fi-ға қосылу кезінде, мысалы, әуежайда немесе кафеде ақша операцияларын жүргізбеңіз. Егер сіз сонда да осындай желіге қосылған болсаңыз, VPN қолданыңыз.
– Смартфонға фишингтік немесе скам-сайтқа өтуге кедергі келтіретін сенімді қорғаныс шешімін орнатыңыз.
– Картадағы кез келген проблемалар туралы, мысалы, оның жоғалуы туралы дереу банкке хабарлаңыз. Мұндай мәселелердегі тез әрекет шешуші рөл атқаруы мүмкін және шабуылдаушыларға сіздің картаңызды пайдалануға мүмкіндік бермейді.
Дереккөз: ElordaInfo
