Оңтүстік Корея мен Қазақстанның білім беру жүйесінде үлкен айырмашылық бар. Бұл елдегі мектептерде тәртіп қатал, тек білім мен тәрбиеге көңіл бөледі. Әсіресе, оқушылардың сырт келбеті, өзін-өзі ұстауы және мектеп формасы қатаң бақылауда болады.
Сонымен, Оңтүстік Корея мектептері туралы 10 фактіге назар салыңыз.
1. Оңтүстік Корея мектептерінде балалар өте көп оқиды. Әсіресе жоғарғы сынып оқушыларының саны айтарлықтай жоғары. Сабақтан кейін оқушылар біздегі репетитор орталықтары секілді хагвонға барады. Ол жерде сабақтарын орындап, мұғалімдермен қосымша дайындық жүргізеді, бірақ мұнда мектептегідей ауыртпашылық болмайды, баға қойылмайды. Хагвоннан оқушылар сағат 23:00-де босайды. Мұның барлығы болашақта жақсы жоғары оқу орнына түсу үшін жасалатын шаралар. Өйткені Оңтүстік Кореяда жоғарғы оқу орнына түсу бәсекелестігі өте жоғары. 3-5 жыл қатарынан тапсырып түсе алмау бұл жақта қалыпты құбылыс. Соған орай, мектептен кейінгі университеттік өмір жеңілірек болады. Талап азаяды, бос уақыт көбейеді. Шетелдіктер үшін Оңтүстік Кореяда оқу оңай емес. Өйткені көбі мұндай талап пен бәсекелестікке үйренбеген.
2. Барлық мектептерде қалыптасқан мектеп формасы бар. Көбінесе оның түсі қою сұр және қою көк болады. Көшеде мектеп формасы мен спорттық аяқ киім киген оқушыларды жиі кездестіруге болады. Бірақ бұл мектеп әкімшілігі аяқ киім тәртібіне бей-жай қарайды деген сөз емес. Себебі, оқушылар мектепке кірерде екінші аяқ киім ауыстыруға міндетті. Сондықтан көшедегі ыңғайлылық үшін олар спорттық аяқ киімге бейім келеді.
3. Мектеп формасынан бөлек оларда шаш қою тәртібі де бар. Қыздардың шашы иығынан аспауы керек. Сондықтан қыздардың көбі шаштарын каре етіп қияды. Бұл ереже ұлдарға да қатысты. Яғни олардың шаш ұзындығы 3 см-ден аспауы керек.
4. Бұрын мектептерде тән жазасына рұқсат болған. Бірақ кейінірек бұл оқушының жеке құқығына қол сұғатын болғандықтан барлық физикалық жазалауларға тыйым салынды.
5. Жақында сыбайлас жемқорлықтың алдын алу мақсатымен мектеп мұғалімдері мен университет профессорларына сыйлық беруге тыйым салатын заң жобасын қабылдады. Сыйлықтың сомасы 2-3$ — дан аспауы керек. Ал Оңтүстік Кореяда бұл ақшаға тек кофе сатып алуға болады.
6. Мектепті тәмамдағаннан кейін Қазақстандағы ҰБТ секілді емтихан тапсырылады. Барлық корей оқушылары мен ата-аналар тек осы сынақ үшін өмір сүреді. Емтихан науқанында барлық храмдар мен церковьтар баласына ақ жол тілейтін ата-аналарға толады. Емтиханда аудиожазба тыңдау арқылы орындалатын тапсырма бар. Сол уақытта Корея аэропорттарынан ешқандай ұшақ ұшып-қонбайды. Өйткені ұшақ дауысы оқушыларға кедергі келтіреді екен.
7. Мектеп оқушылары үшін Кореяның үздік жоғарғы оқу орындарына экскурсиялар өткізеледі. Бұған тек жоғары сынып оқушылары ғана емес, төменгі сыныптағы оқушылар қатысады. Соған қарағанда балалар кішкене кезінен қай университетке түсетінін анықтайды.
8. Мектептер АҚШ-тағыдай төменгі, орта және жоғары болып бөлінеді.
9. Жоғарғы мектептер жалпы білім беретін, гимназиялар, кәсіптік; мемлекеттік және жекеменшік болып бөлінеді. Техникалық саладағы ең жақсы мектептердің қатарына ғылыми жоғарғы мектептер жатады. Мұнда түсу де, оқу да өте қиын. Дегенмен ғылыми жоғарғы мектеп түлектеріне үздік университетке түсу кепілдігі жоғары.
10. Жоғарғы сынып оқушыларына қорытынды емтиханға дайындайтын арнайы мектеп-интернаттар бар. Бұл жердің тәртібі айтарлықтай қатал: оқушылар тек сабақ оқиды, тамақтанады және ұйықтайды. Оның үстіне ұйқыға көп уақыт берілмейді.
Оңтүстік Кореяның білім беру жүйесі жаттанды білімге негізделген. Олар емтиханға дайындалу үшін кітапханада бірнеше күн бойы қонып, кітапты басынан аяғына дейін жаттап алады. Сондықтан шетелдік студенттермен салыстырғанда олардың бағалары орта есеппен жоғары болып келеді. Дегенмен, барлық жобалық бағдарламаларда шетелдіктер корейлермен салыстырғанда өздерін креативті жағынан жақсы көрсете алады. Бұл корейлер үшін жаттанды білімнің кесірі болуы мүмкін.
Қорыта айтсақ, Корея мектептері оқушыларға үлкен шыдамдылық пен ерік-жігер беріп, қысқа мерзімде үлкен ақпарат көлемін жаттап үйретеді. Бұл елдегі университет профессорлары шетелдік студенттер корейліктермен салыстырғанда түрлі тест қорытындылары (көбіне жаттанды білімге негізделген тесттер) бойынша артта қалса да, дәріс барысында өздерін белсенді әрі креативті ұстайтынын мойындайды.
Катя Абилева
Орыс тілінен аударған Айман Сырлыбай