Jas.kz

«Зергерлік өнер» көрмесіне «Әдемі-ай» өнер музейінің топтамаларынан сирек кездесетін зергерлік бұйымдар қойылады. «Әдемі-ай» өнер музейінің негізін 2011 жылы танымал коллекция жинаушы, өнертанушы Бахаргүл Төлеген қалады. Бүгінгі таңда музей экспозициясының қоры мыңнан астам экспонаттардан тұрады. Олардың арасынан ж.с.д. І-ІІІ ғасырларға жататын Құшан патшалығына тән археологиялық жәдігерлерді және VI-ХII ғасырлардың тарихи бағалы туындыларын көруге болады. Көрмеге 13 жылдан бері тарихи-мәдени құндылықтар мен ұлттық дәстүрлерді жандандырумен айналысып келе жатқан «Әдемі-ай» компаниясының Қазақ хандығының 550 жылдығына арнайы дайындаған сәндік-қолданбалы өнер бұйымдары мен ұлттық кәдесыйлары да қойылады.

Барлық әшекейлер қазақ халқының тарихымен тығыз байланысты және тамыры мыңдаған жылдарға бойлайтын ұлттық мәдениеттің дамуын көрсетеді.

Тұсаукесер рәсіміне танымал тарихшы-ғалымдармен бірге Сенат депутаттары, ЖОО ректорлары қатысты.

Энциклопедия Елбасының «Ата тарих аманаты – түркі дүниесінің бірлігі» атты сөзімен басталған. Ғылыми еңбек ТарМПИ жанындағы Жүсіп Баласағұн атындағы Түркістан өлкесінің тарихын зерттеу орталығында дайындалды. Онда Қазақ хандығына қатысты ғылыми зерттеулердің нәтижелері барынша молынан енгізілген. Қазақ хандығының тарихында өзіндік із қалдырған хандар, сұлтандар, билер, батырлар, ақындар мен жыраулар және өзге де тұлғалар мен тарихи оқиғаларды жан-жақты қамтыған 360-қа жуық мақала, 300-ден астам сурет пен карталар берілген. Сонымен қатар, Қазақ хандығы тарихын зерттеуге елеулі үлес қосқан ғалымдар жайлы мәліметтер де бар. Энциклопедиялық басылымды даярлау туралы идеяның авторы – Жамбыл облысының әкімі Кәрім Көкірекбаев, Бас редакторы – ҚР ҰҒА корреспондент мүшесі, тарих ғылымдарының докторы, профессор, Тараз мемлекеттік педагогикалық институтының ректоры Дария Қожамжарова.

Ғылыми еңбектің лентасын Мемлекет тарихы институтының директоры Бүркіт Аяған мен Шоқан Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтының директоры Хангелді Әбжанов салтанатты жағдайда кесті. Сондай-ақ, жиын барысында тарих ғылымдарының докторы, ҚР ҰҒА корреспондент-мүшесі, профессор Дария Қожамжарованың «Қазақ хандығы» атты монографиялық еңбегі де оқырмандарға жол тартты. Кітаптың алқызыл лентасын есімі елге белгілі тарихшылар Мәмбет Қойгелдиев пен Берекет Кәрібаев кесті.

Салтанатты жиында сенатор Жабал Ерғалиев, Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетінің ректоры, профессор Динар Нөкетаева, Шығыстану институтының директоры Әбсаттар қажы Дербісәлі, Қазақстан Ғалымдар Одағының Президенті Оразалы Сәбден, тарих ғылымдарының докторы, профессор Қалқаман Жұмағұлов, тіл жанашыры Асылы Османқызы, Қазақстанның Еңбек Ері Аягүл Миразова, жазушы Мархабат Байғұт жарыққа шыққан ғылыми еңбектер турасында жылы пікірін білдіріп, ұлт тарихы турасында кеңінен әңгіме қозғады.

baq.kz

«Ежелгі қалашықты қазу аумағында 2,5 метр тереңдіктен «Қазархеология» ЖШС жұмысшылары 97 қымбат заттар салынған қыш құмыра тауып алды, — деп әңгімеледі Т. Молдақынов. — Бұлар негізінен әйелдер әшекейлері, сырға, алқалар, әйелдер қамзолдарын әшекейлейтін ұсақ металдар, құймалар, сондай-ақ үлкен білезіктер. Екі алтын және алты күміс білезік қымбат тастармен безендірілген».

Т. Молдақыновтың айтуынша, барлық табылған заттар мұқият есептеліп, суретке түсіріліп алынған және құжатталған. «Сірә, бұл жасырылып көмілген қазына болса керек. Құмыра жарылып, бүлінген, бірақ ішіндегі заттары сақталып қалған», — деп түсіндірді тарихшы, оның пікірінше, табылған олжа ХІІ ғасырдағы Қараханидтер дәуіріне жататын болуы мүмкін, бұл ежелгі Тараздың гүлденген кезі. Қазір олжа Алматыда зертханалық зерттеуден өткізілуде.

Сонымен қатар қалашықты қазуда үлкен ежелгі ыдыстар да табылған. Таразда саз топырақты жыныстар мол, бұл әсіресе қыш ыдыстар жасауда өте бағалы. Сондықтан да мұнда қыштан көптеген заттар жасалған. Табылған жәдігерліктер жаңғыртылып, жаңа «Ежелгі Тараз» мұражайынан лайықты орын алмақ. Ең бастысы, табылған ежелгі қала ғимараттарының іргетасы мен қабырғалары Ұлы Жібек жолы бойында дамыған қала өмір сүргенін дәлелдейді, бұл туралы тарихи құжаттар да бар», — дейді Молдақынов.

Еске сала кетейік, Таразда Қазақ хандығының 550 жылдығын мерекелеу кезінде республикалық маңыздағы тарихи ескерткіш — «Ежелгі Тараз» археологиялық паркі ашылды, оның аумағында бақылау мұнарасы, «Тараз саздары» стеласы, «Мыңбұлақ» гүлзары орналасқан. «Ежелгі Тараз» паркі облыстың халықаралық туристік бренді болмақ, бұл нысан ЭКСПО-2017 Бүкіләлемдік көрмесіне келетін қонақтар болатын орындар қатарына енгізілді.

baq.kz

Шараның негізгі мақсаты – Қазақстан мен Ресей елінің арасындағы халықаралық бейбітшілік пен келісімді, өзара түсіністік, әдеби және мәдени қарым-қатынастарды нығайту, дарынды аудармашыларды анықтап, оларды ынталандыру болып табылады.

«Алтын көпір» аудармашылар байқауына жұмыстарды қабылдау биыл 15 шілде мен 20 тамыз аралығында жүргізіліп, поэзия және проза жанрларындағы шығармаларды қазақ және орыс тілдеріне аудару аталымдары бойынша анықталды.

«Поэзия қазақ тілінен орыс тіліне аудару» аталымы

1 орын — Абдрахман Досов
2 орын — Мейрам Жұмабеков
3 орын — Зәуреш Байзақова

«Поэзия орыс тілінен қазақ тіліне аудару» аталымы

1 орын — Кенжебай Ахметов
2 орын — Ақылбек Шаяхмет
3 орын — Ләйлә Асқар
Ынталандыру сыйлығы — Ақсұңқар Ақынбаба

«Проза қазақ тілінен орыс тіліне аудару» аталымы

1 орын — Анатолий Ким
2 орын — Айгүл Кемелбай
3 орын — Аслан Жақсылықов
Ынталандыру сыйлығы — Роман Тоқбергенов

«Проза орыс тілінен қазақ тіліне аудару» аталымы

1 орын — Арман Әлменбет
2 орын — Қуандық Шамахайұлы
3 орын — Айман Мұқышева
Ынталандыру сыйлығы — Айбота Жаппарберген
Ынталандыру сыйлығы — Мәриям Әбсаттар

Айта кетейік, шараның марапаттау рәсімі 16 қазан күні сағат 15.00-де Алматы қаласы «Қазақконцерт» өнер бірлестігінде өтеді.

Шараға зиялы қауым өкілдері, Жазушылар одағының мүшелері, қоғам қайраткерлері, жоғары оқу орындарындағы аударма ісі саласының мамандары мен студенттері қатысады.